ಮಾಜಿ ಯೋಧನ ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಕಾರ್ಯ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮಾದರಿ

ಮೂಲತ: ಬೆಂಗಳೂರಿನವರಾದ ನಿವೃತ್ತ ಕರ್ನಲ್ ನಂದು ಕುಮಾರ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ 25 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ದೇಶದ ಹಲವಾರು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಿವೃತ್ತರಾದ ಬಳಿಕವೂ ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಐಡಿಯಾವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಅವರ ನಾವಿನ್ಯ ವಿಧಾನದ ಮಳೆ ನೀರು ಕೊಯ್ಲು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಜಮ್ಮು ಕಣಿವೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಸುಮಾರು 40 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ  ಮಾಡಿದೆ. ಅವರ ವಿಧಾನವು ಅಂತರ್ಜಲ ಕುಸಿತವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ನೆರೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಕರ್ನಲ್ ನಂದು ಕುಮಾರ್ ಅವರು, “ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಪಿಥೋರಗಡ್ ಮತ್ತು ಜಮ್ಮುವಿನ ಸಾಂಬಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಮಾಂಡಿಂಗ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಪ್ರವಾಹದ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನಾನು ಅರಿತುಕೊಂಡೆ. ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ಇದೇ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ನೀರಿನ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲ ಕ್ಷೀಣತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದವು, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಸ್ಯಗಳ ಬದುಕುಳಿಯುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿತ್ತು. ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಆರ್‌ಡಬ್ಲ್ಯುಹೆಚ್ ರಚನೆಯೊಂದಿಗೆ, ಈ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಾವು ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಹರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ”ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರತಿ ಆರ್‌ಡಬ್ಲ್ಯುಹೆಚ್ ರಚನೆಗಾಗಿ, ಅವರು ಸುಮಾರು 1000 ರೂಗಳನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಅದು ಗಂಟೆಗೆ 5,000 ಲೀಟರ್ ನೀರನ್ನು ಉಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಡ್ರಮ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಪೈಪ್ ಫಿಟ್ಟಿಂಗ್ ಖರೀದಿಸಲು ಅವರು ಹಣವನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ವ್ಯಯಿಸಿದ ಹಣ ಶೂನ್ಯ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಹೊಂಡಗಳನ್ನು ಅಗೆಯಲು ಅವರಿಗೆ ಅವರ ಜನರೇ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಗುಡ್ಡಗಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮರಳು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದರಿಂದ ಕಾರ್ಮಿಕ ವೆಚ್ಚಗಳು ಶೂನ್ಯವಾದವು.

ಆದರೆ, ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ರಚನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯಾರಾದರೂ ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ,  ಅವರು ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ನಂದ ಕುಮಾರ್,  ಒಂದು ಹೊಂಡಕ್ಕೆ ಹೂಡಬೇಕಾಗಿರುವ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚವು ಗಾತ್ರವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ 5000 ರೂ.ಗಳವರೆಗೆ ಹೋಗಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒನ್‌ ಟೈಮ್‌ ಹೂಡಿಕೆಯಾದ ಕಾರಣ ಇದು ದುಬಾರಿಯೇನಲ್ಲ.

ಇದಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವಸ್ತುಗಳು: ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಡ್ರಮ್, ಸಾಕಷ್ಟು ಪೈಪ್, ಕಲ್ಲುಗಳು, ಮರಳು ಮತ್ತು ಗಲ್ಲಿ ಟ್ರ್ಯಾಪ್. 4 ಅಡಿ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನೆಲದಲ್ಲಿ 8-10 ಅಡಿ ಆಳಕ್ಕೆ ಹಳ್ಳವನ್ನು ಅಗೆಯಬೇಕು, ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಡ್ರಮ್ ಸುತ್ತಲೂ ಸಣ್ಣ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು, ಘನ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಪೈಪ್ ಫಿಟ್ಟಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು‌ ಗಲ್ಲಿ ಟ್ರ್ಯಾಪ್  ಸೇರಿಸಬೇಕು. ನೀರು ನುಗ್ಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಪೈಪ್‌ನ 2 ಇಂಚುಗಳಷ್ಟು ನೆಲದಿಂದ ಇಣುಕುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಡ್ರಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೇಲಿನಿಂದ ಪೈಪ್ ಅನ್ನು ಸೇರಿಸಬೇಕು. ನೆಲದಲ್ಲಿ ಬೆಣಚುಕಲ್ಲು ಮತ್ತು ಮರಳಿನಿಂದ ಮೊದಲ ಪದರವನ್ನು ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಡ್ರಮ್ ಅನ್ನು ಮೇಲೆ ಇರಿಸಬೇಕು, ಡ್ರಮ್‌ನ ಸುತ್ತಲಿನ ಜಾಗವನ್ನು ಉಂಡೆಗಳಾಗಿ ಬೆಣಚುಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಸಬೇಕು. ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಾನಿಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಡ್ರಮ್ ಅನ್ನು ಒಂದು ಅಡಿ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮುಚ್ಚಿ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣದ ಗ್ರಿಲ್ ಇರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ರಚನೆಯನ್ನು ಪಿಥೋರ್‌ಗಢ ಮತ್ತು ಸಾಂಬಾದ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಂದ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ, “ನಮ್ಮ ಸಾಂಬಾ ಸೆಕ್ಟರ್‌ನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಇದರ ಮೂಲಕ ತರಲಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹುಲ್ಲುಹಾಸು ತೇವಾಂಶದಿಂದಾಗಿ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಅದಕ್ಕೆ ನೀರು ಹಾಕಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ . ನಾವು ರಚನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಎರಡು ದಿನಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿ ನೀರುಹಾಕಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಮಹತ್ವದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೋಡಿ, ಇತರ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ಗಳು ಕರ್ನಲ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ವಿಧಾನವನ್ನು ಕಲಿತರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಾದ ಅಲ್ಮೋರಾ ಮತ್ತು ಪಿಥೋರಗಢದಲ್ಲಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದರು.

” 2014-2019ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 400 ಅಂತಹ ರಚನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಈ ರಚನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಬಯಸುವವರಿಗೆ, ಕನಿಷ್ಠ 3 × 3 ಅಡಿ ವ್ಯಾಸದ ಕನಿಷ್ಠ ಭೂಪ್ರದೇಶ ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಆರ್‌ಡಬ್ಲ್ಯುಹೆಚ್ ರಚನೆಗಳಲ್ಲದೆ,  ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ 4000 ಸಂರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಾದ ಬಂಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಪರಿಸರ ಯೋಧ 2015 ರಲ್ಲಿ ಲಿಮ್ಕಾ ಬುಕ್ ಆಫ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಪ್ಲಾಂಟೇಶನ್ ಡ್ರೈವ್ ಅನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಪಡೆ ಕೇವಲ 19 ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಕುಮಾವೂನ್ ಪ್ರದೇಶದ ಅಲ್ಮೋರಾ ಮತ್ತು ಪಿಥೋರಗಢ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಸುತ್ತ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ಸಸಿಗಳನ್ನು (15 ಪ್ರಭೇದಗಳ) ನೆಟ್ಟಿತು.

ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಉದಾತ್ತ ಸೇವೆಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ಕೈಜೋಡಿಸಿದರೆ ನಮ್ಮ ಭೂಮಿ ಆರೋಗ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾ, ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನೂ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಬಂದಿರುವ ಕರ್ನಲ್ ನಂದಕುಮಾರ್ ಅವರ ಜೀವನ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ತಮ್ಮ ನಿವೃತ್ತ ಬದುಕನ್ನು ಕೂಡ ಅವರು ಪರಿಸರಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಶ್ಲಾಘನಾರ್ಹ ಮತ್ತು ಮಾದರಿಯ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಕೃಪೆ: ಬೆಟರ್‌ ಇಂಡಿಯಾ.ಕಾಮ್