ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತ ತೊರೆಯಲು ನೈಜ ಕಾರಣ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿಯ ಉದಯ

ಅದು  1956ರ ವರ್ಷ,  ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್ ಅಟ್ಲೀ ಭಾರತ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಬಂದಿದ್ದರು. ಈ ವೇಳೆ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪಿ.ವಿ.ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಫಲಪ್ರದ ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನೂ ನಡೆಸಿದ್ದರು. ಈ ವೇಳೆ ಅವರ ಬಳಿ, “…… ಆ ಸಮಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ  ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತವನ್ನು ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುವಂತಹ ಅಗತ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ಅವರು ಯಾಕೆ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದರು? ” ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಯಿತು.

ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್ ಅಟ್ಲೀ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದವು ನೇತಾಜಿ ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್ ಅವರ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿ (­ಐಎನ್­ಎ)ಯ ಉದಯ, ಇದು ಅವರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ರಾಯಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ನೇವಿಯ ದಂಗೆ. ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅವರು ಗಾಂಧೀಜಿಯ 1942ರ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳವಳಿಯ ಪ್ರಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ಅಟ್ಲೀ  ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ, ಅಟ್ಲೀ “ಕನಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ” ಎಂದು ಹೇಳಿ ಕಿರುನಗೆ ನೀಡಿ ನುಣುಚಿಕೊಂಡರು.

ಇದು ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿ ವಿಚಾರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯ ಕೊಕ್ಕೆಯಿಂದ ಭರತವರ್ಷವನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಂಡ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕಥೆ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಅಥವಾ ಅವರ ಆಶ್ರಯದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದಿಂದ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲೂ ಖಂಡಿತ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದು ನೇತಾಜಿ ಸುಭಾಸ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್ ಅವರ ವರ್ಚಸ್ವಿ ಭಾಷಣಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿಯ ಸದಸ್ಯರು. ಕ್ರಾಂತಿಯು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಆಗಸ್ಟ್ 27, 1945 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು, “ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿಯ ‘ದೇಶದ್ರೋಹಿ’ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಕೋರ್ಟ್ ಮಾರ್ಷಲ್­ಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಗುವುದು” ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಕ್ರಾಂತಿ ಶುರುವಾಯಿತು. ತಮ್ಮ ಮಿಲಿಟರಿ ವಿಚಾರಣೆಯ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಬದಲು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಮುಕ್ತ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತ್ತು, ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯನ್ನು ಅದಕ್ಕಾಗಿ  ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿತು.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂತಹ ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿಯ ಸೈನಿಕರು ದೇಶದ್ರೋಹಿಗಳು, ಹೇಡಿಗಳು, ಹಠಮಾರಿ ಮತ್ತು ಜಪಾನಿಯರ ಗುಲಾಮರು, ಅವರು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಅರ್ಹರು ಎಂಬ ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಜನರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸುವುದು. ಅಂದಿನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತೀಯ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜನರಲ್ ಕ್ಲೌಡ್ ಆಚಿನ್ಲೆಕ್ ಅವರು ಅಂದಿನ ಭಾರತದ ವೈಸ್ರಾಯ್ ಲಾರ್ಡ್ ವೇವೆಲ್ ಅವರಿಗೆ ‘ದೇಶದ್ರೋಹಿ ಸೈನ್ಯ’ (ಅವರು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿಯನ್ನು ಸಂಬೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಹೀಗೆ) ಘೋರ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪ ಹೊತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಭರವಸೆ ಮೂಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಆಜಾದ್ ಹಿಂದ್ ಫೌಜ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಕೋರ್ಟ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ನಿಂದ ಭಾರತೀಯರು ಬಲವಾದ ಆಘಾತವನ್ನು ಪಡೆಯಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ಲಾರ್ಡ್ ವೇವೆಲ್ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿತ್ತು. ಎನ್­ಐಎ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ‘ಕ್ರೌರ್ಯ’ ಮತ್ತು ‘ಅನಾಗರಿಕತೆ’ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ತಿಳಿದ ನಂತರ ಭಾರತೀಯರು ಐಎನ್‌ಎ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಜನರಲ್ ಆಚಿನ್‌ಲೆಕ್‌ ಅವರು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡಲು ಮುಂದಾದರು.

ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಪ್ರಜೆಗಳು ತಮ್ಮನ್ನು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿಯ ಕೊಲೆಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಜನರಲ್ ಆಚಿನ್ಲೆಕ್ ಅವರು ಲಾರ್ಡ್ ವಾವೆಲ್­ಗೆ ಅವರಿಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತೀಯ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಸಹವರ್ತಿಗಳನ್ನು ಐಎನ್ಎ ಸೈನಿಕರು ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಡಿಯೊದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಕ್ರೂರವಾಗಿ ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ನಕಲಿ ಸುದ್ದಿ ಕೂಡ ಹರಿದಾಡಿಸಿದರು. ಆದರಿಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಆಚಿನ್ಲೆಕ್ ಮಾಡಿದ ಒಂದು ಭಯಾನಕ ತಪ್ಪು ಎಂದರೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು  ಒಂದೇ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದು.

ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಆತ ಐಎನ್‌ಎ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮೇಲಿನ ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ. ವಿಚಾರಣೆಯ ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಚ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಪ್ರತಿಮ ಮೂವರು ಸದಸ್ಯರಿದ್ದರು. ಅವರೆಂದರೆ, ಪಂಜಾಬ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ನ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಷಾ ನವಾಜ್ ಖಾನ್ (ಇವರು ಐಎನ್­ಎ ಮೇಜರ್ ಜನರಲ್ ಆಗಿದ್ದರು), ಪಂಜಾಬ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ನ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಗುರ್ಬಕ್ಷ್ ಸಿಂಗ್ ಧಿಲ್ಲಾನ್ ಮತ್ತು (ಇವರು ಐಎನ್­ಎ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಕರ್ನಲ್ ಆಗಿದ್ದರು) ಮತ್ತು ಬಲೂಚ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ನ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಸಹಗಲ್ (ಇವರು ಐಎನ್­ಎ ಕರ್ನಲ್ ಆಗಿದ್ದರು).

ಆದರೆ, ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಗೆ ಅಂತಿಮ ಮೊಳೆಯಾಗಿ  ಬದಲಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷರ ನಿರೀಕ್ಷೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಶದಲ್ಲಿದ್ದ ಐಎನ್‌ಎ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಅಪಾರ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಐಎನ್‌ಎ ವಿರುದ್ದದ ವಿಚಾರಣೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ “ಲಾಲ್ ಕಿಲೆ ಸೆ ಆಯಿ ಆವಾಜ್, ಸಹಗಲ್ ಧಿಲ್ಲೋನ್ ಷಾ ನವಾಜ್ – ಇನ್ಕಿ ಹೋ ಉಮರ್ ದಾರಾಜ್” ಘೋಷಣೆಗಳು ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯ ಹೊರಗೆ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸಿತು. ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಐಎನ್‌ಎ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯ ವಿಚಾರಣೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ವಕೀಲ ಮತ್ತು ಅಂದಿನ ಭಾರತದ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ನೌಶಿರ್ವಾನ್ ಪಿ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಅವರಿಗೆ ಐಎನ್‌ಎ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹೊರಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಆರೋಪವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆರೋಪಿಗಳ ಪರ ವಕೀಲ ಭೂಲಾಭಾಯ್ ದೇಸಾಯಿ ಅವರು ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಕೋರಿದಾಗ, ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಸಾಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್,  ಡಿ ಸಿ ನಾಗ್ ಅವರನ್ನು ಮುಂದೆ ತಂದರು, ಅವರ ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಗೆಯೂ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ  ದುಬಾರಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಅಡ್ಜುಟಂಟ್ ಜನರಲ್ ವಿಭಾಗದ ಸದಸ್ಯ ಡಿಸಿ ನಾಗ್ ಅವರನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಪಂಜಾಬ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಸೆರೆಯಾಳಾಗಿ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಯಿತು. ಅವರ ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಗೆ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಐಎನ್­ಎ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿತು. ಈ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ಧನ್ಯವಾದ ಹೇಳಲೇ ಬೇಕು, ಯಾಕೆಂದರೆ ಇದು ಆಜಾದ್ ಹಿಂದ್ ಫೌಜ್ ಅನ್ನು ಸಂಘಟಿತ, ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಮಿಲಿಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿಸಿತು.

ಐಎನ್‌ಎ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಜನರಲ್ ಆಚಿನ್‌ಲೆಕ್ ಕೂಡ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮೊದಲಿನಂತೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರಿತುಕೊಂಡರು. ಹಿರಿಯ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರು, ಯಾವುದೇ ಮೂವರು ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಐಎನ್‌ಎಯ ಯಾವುದೇ ಸೈನಿಕನನ್ನು ಶಿಕ್ಷಿಸುವುದು ಊಹಿಸಲಾಗದ ಪ್ರಮಾಣದ ದಂಗೆಯನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ದಂಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದಿದ್ದರು. ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಮೆರೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳು ಈಗ ಎರಡು ಅಂಚಿನ ಕತ್ತಿಯಾಗಿದ್ದವು, ಇದು ತಮ್ಮ ಮಾಸ್ಟರ್­ಗಳ ರಕ್ತವನ್ನೇ ತೆಗೆಯಲು ಸಜ್ಜಾಗಿದ್ದವು.

ಜನರಲ್ ಆಚಿನ್ಲೆಕ್ ಅವರ ಮಾತುಗಳು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ನಿಜವಾದವು. ಫೆಬ್ರವರಿ 18, 1946 ರಂದು, ರೇಟಿಂಗ್ಸ್ (ರಾಯಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ನೇವಿಯ ನಿಯೋಜಿಸದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು) ಎಚ್‌ಎಂಎಸ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಎಚ್‌ಎಂಐಎಸ್ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಂಡಾಯ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ನೇತಾಜಿ ಸುಭಾಸ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್ ಅವರ ಪೋಸ್ಟರ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊರ ಬಂದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ನೇತಾಜಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ಕರೆ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತ್ತು.

ದಂಗೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಕೊಚ್ಚಿನ್, ಬಾಂಬೆ, ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ, ಕರಾಚಿ ಮತ್ತು ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಕಾಡ್ಗಿಚ್ಚಿನಂತೆ ಹರಡಿತು. ಪ್ರತಿಭಟಿಸದ  ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಬಂಡುಕೋರರು ಬೋರ್ಡಿನಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಎಸೆದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕರೆಗಳು ಮುಗಿಲು ಮುಟ್ಟಿದವು ಮತ್ತು ಜೈ ಹಿಂದ್ ಘೋಷಣೆಗಳು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಉರುಳಿಸಲಾಯಿತು, ಭಾರತದ ಧ್ವಜ ಏರಿಸಲಾಯಿತು.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಗೂರ್ಖಾ ಸೈನಿಕರು ಬಂಡಾಯ ನಾವಿಕರ ವಿರುದ್ಧ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ ಈ ದಂಗೆಯ ಪರಿಣಾಮ ಎಷ್ಟೆಂಬುದು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಐಎನ್‌ಎ ಸೈನಿಕರನ್ನು ವೀರತ್ವ ಮತ್ತು ಜೈ ಹಿಂದ್ ಘೋಷಣೆ ಈಗ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸಿತು. ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ರ ವೇಳೆಗೆ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತೀಯ ಧ್ವಂಸಕರು ಆಗ ಗೇಟ್ ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದರು, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಂಡಾಯ ನಾವಿಕರ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಅವರಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನೂ ಆ ವೇಳೆ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧನಾಗಿದ್ದ.

ಆದರೂ, ಈ ಘಟನೆಯ ಅತ್ಯಂತ ದುರಂತ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಥವಾ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ಎರಡೂ ದಂಗೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲಿಲ್ಲ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ಇದನ್ನು ಖಂಡಿಸಿ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರೆ, ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ಈ ರೀತಿಯ ಯಾವುದೇ ದಂಗೆಯ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರಾಕರಿಸಿತು. ಇದು ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರನ್ನು ಅಷ್ಟೇನೂ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲವೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಅವರ ಅನಿಸಿಕೆಗಳು ಬಳಕೆಯಾದವು.

ಈ ದಂಗೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ರಾಯಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ನೇವಿಯಿಂದ ರಾಯಲ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್ ಫೋರ್ಸ್­ಗೆ ಹರಡಿತು. ಇದನ್ನು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ನಿಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈಗ ಭಾರತವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರಿತುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ತೊರೆಯುವುದು ಉತ್ತಮ ಎಂದು ಅರಿತುಕೊಂಡರು.

ಈ ವೀರರ ಹೆಸರು ಇಂದಿನ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಮಗುವಿನ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಕಂಠಪಾಠ ಆಗಬೇಕಿತ್ತು, ಅವರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಯುಗಗಳಿಂದಲೂ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಿತ್ತು. ಆದರೆ ಆಧುನಿಕ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇವರ ಹೆಸರುಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವೂ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಎಷ್ಟು ಯೋಧರು ಇದ್ದರು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ, ಅವರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಿಂದ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅಳಿಸಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.