ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜ ವಿನ್ಯಾಸಕ ಪಿಂಗಳಿ ವೆಂಕಯ್ಯ

ಪಿಂಗಳಿ ವೆಂಕಯ್ಯ (ಆ.2, 1876-ಜುಲೈ 4,1963) ಓರ್ವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ. ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲೆಯ ದಿವಿ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಇವರು, ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜದ ವಿನ್ಯಾಸಕಾರರೂ ಹೌದು. ಹನುಮಂತರಾಯುಡಡು-ವೆಂಕಟರತ್ನಮ್ಮ ಇವರ ತಂದೆ, ತಾಯಿ. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವ ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಧ್ವಜಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು.

ಅವರು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ ಧ್ವಜವು ಮೊದಲು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ಅನಂತರ 1947ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರ ಈ ಧ್ವಜವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರ ಧ್ವಜವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಯಿತು. ವೆಂಕಯ್ಯ ಅವರು ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿ, ಕೃಷಿಕ ಹಾಗೂ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದು, ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದರು.

ತನ್ನ 19 ವರ್ಷ ಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ ಬೋರ್ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯನ್ನೂ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವರು ಲಾಹೋರ್‌ನ ಆಂಗ್ಲೋ-ವೇದಿಕ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಉರ್ದು, ಜಪಾನಿ ಭಾಷೆ ಕಲಿತರು. ಬೆಂಗಳೂರು, ಮದ್ರಾಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಾಗಿ, ಬಳ್ಳಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಸೇರಿದರು.

ಪಿಂಗಳಿ ಅವರು 1906ರಿಂದ 1911ರ ಮಧ್ಯೆ ತಮ್ಮ ಬಳ್ಹೆಳಚ್ಚಿನ ಸಮಯ ವಿವಿಧ ಪ್ರಧಾನ ಬೆಳೆಗಳ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದರು ಹಾಗೂ ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ ಹತ್ತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಅವರಿಗೆ ಪ್ಯಾಟ್ಟಿ ವೆಂಕಯ್ಯ (ಕಾಟನ್ ವೆಂಕಯ್ಯ) ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಬಂದಿತು. 1914ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಎಸ್ಟೇಟ್ ಆಗಿ ಮಂರ್ಪಡಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಸ್ವೇಚ್ಛಾಪುರಂ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದರು. ಬಹುಮುಖಿ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವರು ಒಬ್ಬ ಉತ್ತಮ ಬರಹಗಾರ, ಜಪಾನಿ ಭಾಷಾ ಉಪನ್ಯಾಸಕ ಹಾಗೂ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ.

ಕಾಕಿನಾಡದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ತನ್ನದೇ ಆದ ತ್ರಿವರ್ಣ ರಾಷ್ಟ್ರ ಧ್ವಜ ಹೊಂದಬೇಕೆಂಬ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ವೆಂಕಯ್ಯ ಅವರು ಮುಂದಿಟ್ಟರು. ಇದಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿಯೂ ಪಡೆದರು. 1916ರಿಂದ 1921ರ ನಡುವೆ ಸುಮಾರು 30 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಧ್ವಜಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು. 1931ರಲ್ಲಿ ಕರಾಚಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಮಿಟಿ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಈ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜವನ್ನು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಯಿತು.

ಬಡತನದಲ್ಲೇ ಜೀವಿಸಿದ್ದ ಅವರು ಜುಲೈ 4, 1963ರಲ್ಲಿ ನಿಧನ ಹೊಂದಿದರು.